A Moveable Feast

'Ik heb deze boekwinkel gemaakt zoals je een roman zou schrijven, door elke kamer op te bouwen als een hoofdstuk' In 1951 opende de Amerikaan George Whitman Le Mistral, een boekhandel voor Engelstalige literatuur aan de linker oever van de Seine. In 1964, het 400ste geboortejaar van Shakespeare, veranderde hij de naam in Shakespeare and Company, ter ere van de boekhandelaar die hij zo bewonderde, Sylvia Beach, die in 1919 haar befaamde boekhandel onder diezelfde naam had geopend, en zonder wier hulp James Joyce's controversiële Ulysses misschien wel nooit was verschenen. Net als Beach's winkel ‒ waar regelmatig auteurs als Hemingway, Fitzgerald en Eliot binnenliepen ‒ werd Whitmans winkel een ontmoetingsplaats voor schrijvend Parijs. 'Ik heb deze boekwinkel gemaakt zoals je een een roman zou schrijven, door elke kamer op te bouwen als een hoofdstuk, en ik wil graag dat mensen de deur openen zoals ze een boek openen, een boek dat leidt naar de magische were...

'Wij geloven dat kunst, zelfs in de vorm van prachtige boeken, deel uitmaakt van het nationale culturele erfgoed en deel zou moeten uitmaken van ieders leven' In het centrum van de geboortestad van schrijver Franz Kafka (1883-1924), ligt boekhandel en galerie K-A-V-K-A. David de Goede: 'Een elegante winkel, mooi ingericht. Boeken over kunst en cultuur, architectuur, fotografie, worden aantrekkelijk gepresenteerd worden. "Niet het vele is goed, maar het goede is veel," dacht ik. Er lopen innemende medewerkers rond met een goed verhaal over hun winkel. Ze hebben ook een kleine uitgeverij.'

Söderbokhandeln is een van de oudste boekhandels van Stockholm. David de Goede: 'Een beperkte ruimte met een indrukwekkende hoeveelheid boeken. Het werd onlangs ontdekt door BookTok-influencers waardoor steeds meer jonge lezers de weg naar de winkel weten te vinden. Ook organiseren ze regelmatig seminars en talks.'

'Livresse: het gelukzalige gevoel veroorzaakt door langdurig lezen' Door boekhandel Grangier ‒ een voormalige pornobioscoop van 1300 vierkante meter ‒ over te nemen, had de onbevreesde Simone Hisler de winkel voorgoed van sluiting gered. Ze blies de winkel nieuw leven in en adverteerde door de de stad met de leus 'Livresse: het gelukzalige gevoel veroorzaakt door langdurig lezen.' Hisler was plots in het boekenvak terecht gekomen. Vier jaar nadat haar man Daniel Hisler de boekhandel Even had gekocht, overleed hij en werd Simone zonder voorbereiding bij het runnen van het bedrijf betrokken terwijl ze ondertussen voor haar 5 kinderen zorgde. Onder haar leiding groeide het bedrijf en breidde ze uit met vestigingen op andere locaties: Metz, Tionville en Straatsburg. Tegenwoordig is Librairie Grangier de grootste boekhandel van de Bourgogne. Voor haar waardevolle werk, en promotie van het boek als 'object van plezier en verlangen', ontving Hisler in 2015 he...

'Er wordt veel gesproken over de crisis in het boekenvak. Maar veel mensen blijven trouw aan het gedrukte, driedimensionale, sensuele  boek'  Calligramme ‒ vernoemd naar de dichtbundel van Guillaume Apollinaire ‒ werd opgericht door Helen Lehmann in 1984. Achter de balie, die ze volplakte met ansichten en foto's van haar favoriete auteurs, rookte ze graag haar sigaretten en kletste ze met bezoekers 'met de stem van een actrice uit oude Hollywoodfilms', zoals een klant zich herinnerd.  Inmiddels staan er andere verkopers in de winkel, maar ook zij zien de onmisbare culturele waarde van de plek: 'Er wordt veel gesproken over de crisis in het boekenvak. Maar veel mensen blijven trouw aan het gedrukte, driedimensionale, sensuele boek. Ze waarderen persoonlijk advies, bladeren en praten over literatuur.'

David de Goede: 'In de smalste straat en in het smalste gebouw van Parijs ligt de Abbey Book- shop. Een kruip-door-sluip-door pand, gerund door een erudiete, excentrieke Canadees.' Per toeval was Brian Spence in Quartier Latin dit bijzondere pand tegen het lijf gelopen: het 18de-eeuwse hôtel particulier met de prachtige gevel. Hier besloot hij zijn boekwinkel te openen. De boekwinkel bevindt zich op de rue de la Parcheminerie ‒ oorspronkelijk de rue des Escrivains geheten, vernoemd naar de schriftgeleerden en kopiisten die het hart van de Parijse boekhandel vormden totdat ze in de late middeleeuwen werden vervangen door perkamentmakers. Met de opening van zijn Abbey Bookshop, inclusief 40.000 Engelstalige titels, bracht Spence in 1989 het boekenvak terug naar de buurt.

David de Goede: 'Opgerichter Christian Schädel begon als journalist en schreef over films, muziek en boeken. Daar kreeg hij genoeg van. Hij wilde een huiskamer, creëren, "een home away from home", en dat is gelukt. Overal vind je zithoeken met vintage designmeubels, en er is een aangename bar: een plek voor party's, tinder-afspraken en familiereünies. "Phil is not the internet, it's real life," zei Schädel.'

'Hoe leeg was Amsterdam, zonder uw handel aan het Spui' David de Goede: 'Bij het vijftigjarig bestaan van Athenaeum Boekhandel, verscheen Is u bekend met het alfabet? Een boek vol hilarische anekdotes over Athenaeum. Op pagina 6 een tekst van Ischa Meijer: 'Het nieuws gaat hier voortdurend in de rui, De eigenwaan geraakt er vleugellam; En toch, hoe leeg was Amsterdam, Zonder uw handel aan het Spui.'  Zo is het maar net. Athenaeum Boekhandel en de Singel Uitgeverijen zijn voor mij een bron van inspiratie geweest om te beginnen met het in kaart brengen van onafhankelijke (literaire) boekwinkels.'

'Toeristen komen rond negen uur 's ochtends om de opening van de deuren mee te maken. Het is een soort ritueel geworden'  Sinds Britse krant The Guardian het de 'The fairest bookshop of the world, a bookshop made in heaven' noemde, ontvangt Boekhandel Dominicanen jaarlijks een miljoen bezoekers. De 13de-eeuwse kerk in Maastricht, de eerste gotische kerk in de Lage Landen, kende voor het in 2006 een boekhandel werd allerlei verschillende functies: het werd gebruikt als depot voor de stad, concertzaal, slachthuis, slangenhuis, bokstempel, fietsenstalling en carnavalstempel. Veel Maastrichtenaren hadden er hun eerste dansavonden en eerste kus. Bij buitenlandse bezoekers is de boekhandel net zo geliefd: 'Toeristen komen rond negen uur 's ochtends langs om de opening van de deuren mee te maken. Het is een soort ritueel geworden.' Daarna is het wel zaak te verkopen, maar ook daar kan de majestueuze omgeving bij helpen: 'Als je eenmaal op de tweed...

'Degenen die vanaf de luidruchtige straat naar binnen stapten, vonden stilte en een uitnodiging'  Blackwell's aan 50 Broad Street is sinds de oprichting in 1879 een begrip in Oxford. 'Een megastore, waarin je je geen moment verloren voelt,' aldus David de Goede. De boekhandel ligt in de oudste universiteitsstad van Engeland, en het is dus niet gek dat wetenschappelijke titels altijd hun 'bread and butter' zijn geweest. Dat merk je onder meer aan de imposante kelder, waarmee de winkel in 1966 werd uitgebouwd. In dit ondergrondse academische hart van de winkel, vind je meer dan 150.000 boeken verdeeld over bijna 5 kilometer aan planken. De rijke historie van het pand zelf is nog altijd is zichtbaar. Zo vind je in de 'poetry corner' op de eerste verdieping nog enkele van de originele boekenplanken uit de 19de eeuw, en is de 'gaffer's office', waar de voormalige eigenaren Benjamin Henry en zoon Basil Blackwell ooit kantoor hielden, ...